بی شک مخوفترین بخش موشکهای زمین به هوای ایران را موشکهای سام- 5 یا همان اس-200 تشکیل میدهند. این موشک با سرعت و دقتی رعب آور به سوی اهداف خود پرواز کرده و با دقت 100% آنها را از بین می برد بی آنکه بتوانند کوچکترین عکس العملی از خود نشان دهند (حتی سریعترین جنگنده آمریکا یعنی اف- 15توان فرار از چنگ این موشک را ندارد). می توان براحتی تجسم کرد که چگونه یک فروند اف- 15 (مدل ئی) آمریکا از فاصله 100 کیلومتری رهگیری شده و پس از مدت زمانی اندک خلبانش سوار بر هواپیما به لقاء ا... خواهد پیوست!

این سلاح بعد از گذشت 4 دهه هنوز هم جزو خطرناکترین سلاحهای جهان می باشد.در ابتدا SA-5 یک پدافند ضد بالستیک بود که بعدا برای رهگیری هواپیماهای پرسرعت نیز از آن استفاده شد. برد این موشک در مدلهای پیشرفته 300 کیلومترمی باشد ولی نوع فروخته شده به ایران دارای بردی 200 کیلومتری است که بازهم فوق العاده هست! ایران از این سیستم میتواند برای انهدام بمب افکنها و موشکهای بالستیک استفاده کند.

محصول ALmaz/NPO  S-200 آنگرا/ وگا یا دوبنا با نام ناتوی SA-5 گامون  نیز شناخته میشود. سیستم S200 یک سیستم پدافندی میان برد تا برد بلند زمین به هوا است که قابلیت جابه هایی دارد و توسط  روسیه ساخته و گسترش داه شده است. هدف اصلی این سیستم رهگیری اهداف و نابود کردن جنگنده ها و موشک های کروز است. بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی , روسیه تعداد زیادی  s-200  در سرتاسر آسیا / اروپا و  خاورمیانه داشت که چاره آن اقتصاد مریض بود.

در 1966 اتحاد شوروی ازمایش هایی را بر روی سیستم s-200 در داخل کشور خود انجام داد. منابع حاکی  از آن است که  اولین موشک (آزمایش شده) نتواست که به مشخصات مورد نظر دست پیدا کند.برای نمونه برد واقعی که بر روی کاغذ پیاده شده بود برابر 200 کیلومتر بود و این در حالی بود که واقعیت برد موثر (حاصل از آزمایش) بیش از 160 کیلومتر بود. با این حال مسکو هنوز این موشک را یک قسمت مهم از معماری دفاعی خود (می پندارد) و سیستم موثر می سازد. توسعه و کسترش و صف آرایی سیستم s-200 در 1967 شروع شد.

اولین هنگ های عملیاتی از سیستم پدافندی S-200 با 18 سایت موشکی و 342 پرتابگر در پایان سال 1966 وارد خدمت شدند. در 1966 S-200 رسما جایگزین موشک ضد بالستیک نا موفق RZ-25/5V11 بنام Dal شد و وارد خدمت شد. Dal که قرار بود با نام ناتوی سام 5 Griffon گزارش شود اما قبل از آن  (آن طرح) باطل شد.

این سیستم طوری طراحی شد که با جنگنده های میگ روسی هماهنگ باشد. و همچنین از سایت های s-200 محافظت می کند و  علیه موشک های کروز و هواپیماهای مهاجم باشد. در طی همین دوره بود که اتحاد  شوروی در حال گسترش اولین  رهگیری کننده بنام SH-04/ABM-1 گالش,  در سیستم A-35 به دور مسکو بود.

توسعه سیستم پدافندی s-200 در 1968 به 40 سایت موشکی و در 1969 به 60 سایت موشکی افزایش پیدا کرد. رشد  تعداد  سایت موشکی در 1970 تا 1980 به عدد 130 و در 1985 تعداد لانچر های پرتابگر به 1950 عدد رسید.

در 1975 روسیه ارتقای سیستم S-200 را کامل کرد. از خصیصه های این آپگرید افزایش برد بلند تا 250 کیلومتر و مدریزه کردن رادار کنترل اتش این سیستم بود. البته روس ها امیدوار بودند که ارتقای  s-200  توانایی درگیری و روبه رو شدن  با موشک های   کوتاه برد را به اضافه جنگنده ها و موشک های کروز داشته باشد. که این کوشش ها ناموفق بود. با این حال (همانطور که گفته شد) شمار گسترش سیستم در طی 1970 تا نزدیک 1980 بزرگ بود.

برای نائل شدن به برد 250 کیلومتر هر موشک s-200 به راکت موتور با سوخت مایع مجهز شده است چنانچه  4 محرک ( باسوخت) جامد نیز دارد. هر بوستر 4.9 متر طول و 48 سانتیمتر قطر دارد. خود موشک 10.72 متر طول دارد و قطر ان 85 سانتی متر است. طول باله های موشک s-200 2.85 متر است.  

موشک توسط 4 تقویت کننده راکت که سوخت جامد دارند پرتاب میشود. بعد از سوختن آنها و رها سازی آنها که بین 3 تا 5.1 ثانیه  بعد از پرتاب موشک انجام میشود, موتور راکت که با یک سوخت مایع  بنام 5D67 سازکار است برای مدت زمانی 51 تا 150 ثانیه می سوزد.

ماکزیمم برد موشک میان 150 تا 300 کیلومتر است. موشک برای تصحیح نصف مسیر پروازی به طرف هدف از هدایت رادیویی و در فاز بعد از طریق هدایت نمیه فعال راداری خود موشک semi active radar homing استفاده میکند.

حداکثر سرعت هدف می تواند تا 4 ماخ باشد.ارتفاع موثر بین 300 تا 20000 متر است یعنی معادل 1000 تا 65000 پا. گلاهک موشک وزنی برابر 217 کیلوگرم دارد. که از نوع متلاشی شوند با قدرت انفجاری زیاد است.  در کلاهک  16000 ساچمه 2 گرمی یا 21000 ساچمه 3و5 گرمی وجود دارد. کلاهک توسط چاشنی( فیوز) مجاورتی راداری یا سیگنال فرمان تحریک و تریگر میشود. در اضافه کردن ماکزیمم برد به 250 کیلومتر, هر S-200 ماکزیمم ارتفاع 35 کیلومتر و سرعت 2500 متر بر ثانیه دارد.  مطابق منابع روسی S-200  می تواند با جنگنده ها و موشک های کروز با سرعتی برابر 1100 متر بر ثانیه درگیر شود. مدارکی هست که  نشان میدهد بعضی با کلاهک های اتمی عرضه شده اند.   کلاهک اتمی 25KT فقط توسط سیگنال فرمان تریگر میشود.هر موشک وزنی برابر  7 یا 8 تن در هنگام تیک آف دارد. رادار کنترل آتش سیستم پدافندی ,S-200 25N6 نام دارد که ناتو آن را با عنوان Square Pair میشناسد. این رادار با مدلاسیون موج پیوسته CW و در باند H کار میکند . محدود (عملکرد) رادار 270 کیلومتر است. این رادار از رهگیری و دید هدف به طور همزمان استفاده میکند.

در 1980 اتحاد شوروی تولید بعدی از موشک های سطح به هوای متحرک را نشان داد داد: S-300P که ناتون آن را با نام سام 10 گرومبل میشناسد و S-300V با نام ناتوی سام 12A گلادیاتور و سام 12B با نام ژینت.

به طور مشابه ایالات متحده نیز سیستم دفاع موشکی پاتروید را داشت که سیستم پاتریود و سیستم های S00P و S-300V به مراتب دارای برد / دقت و احتمال کشندگی بهتری نسبت به S-200 داشتند چنانچه  به این سیستم ها توانایی شات داون ( انهدام) موشک های بالستیک نیز اضافه شد.  

معرفی سیستم های SAM بالاتر به تدریج سیستم دفاع موشکی SAM- S-200 را به خارج شدن از خدمت سوق داد. در 1998 شمار مجموعه لانچر های S-200 منقبض شد و تعداد نزدیک به 200 قبضه بود.

در سالهای جاری فقط 4 هنگ باقی مانده اند.در سال 2001 شمار S-200 باقی مانده در خدمت ارتش روسیه تنها یک واحد بوده است. سیستم پدافندی S-200 به کشور هایی شامل: بلغارستان / چک اسلواکی / مجارستان/ لهستان/ هند/ کره شمالی/ لیبی/ سوریه و ایران صادر شده است.

در 1998  فرماندهی دفاع هوایی روسیه  آگهی یک طرح برای فروش همه دارایی ها و چیز های با ارزش s-200 را به مشتریان صادراتی اعلام کرد. از زمان اعلان آگهی تکثیر و ازدیاد s-200 شایع شده است. در سال 2002 ایالت روسی صادر کننده تسلیحات  Rosoboronexport  درآمد بالقوه اش برای سیستم های دفاع هوایی روسی 1 بیلیون دلار برآورد شده است که خیلی از این درآمد را s-200 تشکیل می دهد.

S-200 و حادثه

در اکتبر 2001 یکی از S-200 های تکثیر شده, که به اوکرایل فروخته شده بود, به طور اتفاقی یک فروند هواپیمای مسافربری شخصی  TU-154 روسی را در طی تمرینات نظامی درCrimea ساقط کرد. منابع نشان میدهد که S-200 هدف مورد نظرش را که یک  هواپیمای بدون سرنشین بود از دست داد و بر روی توپولف 154 قفل کرد. این هواپیمای روسی بر روی خط هوایی دریای سیاه منفجر شد و در طی این حادثه 76 نفر کشته شدند. این یکی از مشکلات تکثیر سیستم پدافندی S-200 است.

بهینه سازی: 

در بهمن 1386 همزمان با سالگرد عملیات والفجر 8، سامانه موشکی "اس 200" بهدست متخصصین پدافند نیروی هوایی ارتش بازسازی شد. سامانهی موشکی زمین بههوای "اس200" توسط متخصصین پدافند نیروی هوایی ارتش بهینه و بازسازی شده وپرتاب آزمایشی خود را با موفقیت انجام داد.

بررسی میزان کارایی سامانههای پدافند اعم از موشکی و راداری در مقابلتهدیدات احتمالی علیه کشور ایران و همچنین ارتقاء سطح مهارت و دانشکارکنان عملیاتی و فنی در مراحل مختلف و آمادهسازی تجهیزات موصوف از اهدافآزمایش این سامانه موشکی بوده.

مطالب مرتبط :

موشک پدافندی MIM 3

موشک پدافند هوایی RIM-2

خصوصیات        

عملکرد: سطح به هوا

کشور سازنده: شوروی

شرکت سازنده: Almaz/Antei Concern of Air Defenc / Petr Grushin design bureau

نمونه ها: S-200, S-200V (S-200VE), S-200D (S-200DE), S-200A

طول: 10.8 متر

قطر: 85  سانتیمتر

وزن: 7.1 تن

برد عملیاتی : 300 کیلومتر

سقف پروازی: 40 کیلومتر

سرعت: 2500 متر بر ثانیه معادل 7.5 ماخ

کلاهک: متلاشی شونده با قدرت انفجاری بالا به وزن 217 کیلوگرم

نوع کلاهک: متعارف در مدلهای دفاع هوایی و هسته ای در نوع ضد بالستیک

? منبع اخذ: www.centralclubs.com

? منبع: www.missilethreat.com, www.en.wikipedia.com

موشک هوا به زمین AGM-65 ماوریک در حال شلیک از اف 15 ایگل

موشک زمین به زمین یا SSM ( Surface to Surface Missile )
این موشک ها به دو دلیل در جنگ بکار گرفته می شود :
1- حمله به هدف هایی که در مسافت های بسیار دوری واقع هستند .
2- استفاده از آن به عنوان یک سلاح تلافی جویانه

از دیگر علت های استفاده از این نوع موشک ها می توان پشتیبانی پیاده نظام در عوض آتش توپخانه را نام برد . این جنگ افزار دارای برد موثری از هزار کیلو متر تا چندین هزار کیلو متر می باشد . معمولا مسیر حرکت این موشک ها بصورت کروز و یا پرتابه ای می باشد . موشک های برد بلند بالستیک معمولا چند مرحله ای هستند زیرا با این روش ابعاد موتور کوچکتر شده و در نتیجه وزن کلی موشک به حداقل می رسد .
این موشک ها چون به صورت عمودی پرتاب می شود کل وزن موشک بر روی لانچر پرتاب قرار می گیرد پس واضح است که هر چه وزن موشک کمتر شود فشار کمتری بر لانچر پرتاب وارد می شود .
قابلیت مانور این نوع موشک ها خیلی کمتر از بقیه است و عمده کنترل در طول فاز صعود مسیر در هنگام وزش باد جانبی انجام می پذیرد . این نوع موشک معمولا مانند یک سلاح توپخانه ای از یک سکوی پرتاب ثابت زمینی شلیک شده و سپس بر روی هدف نشانه می رود و برای این منظور نیاز به درجه بهینه ای از مانور پذیری موشک داریم . در نوع بدون سیستم هدایت این موشک ها پایداری مورد نیاز با استفاده از ملاحظات انحراف مسیر در پرتاب بر موشک اعمال می گردد . نوع بخصوصی از این موشک ها از زیر آب شلیک می شوند .

ایران و موشک های زمین به زمین:

ایران عزیزمان دراین قسمت به پیشرفت های شگرفی دست یافته است که باعث حیرت جهانیان گشته است.صنایع موشکی ایران با ساخت موشک بالستیک شهاب 3 که دارای بردی 2500 کیلومتری است ایران را در زمینه موشکی در جهان مطرح ساخت.ایران در رزمایش پیامبر اعظم موشک بالستیک فجر3 را ازمایش کرد که از کلاهکی تقسیم شونده بهره میبرد.این تکنولوژی در اختیار کشورهای معدودی است که دستیابی به این فناوری توسط متخصصان ایرانی باعث بهت و حیرت جهانیان گشت.

منابع غربی از موشک های شهاب 4و5و6 با برد 4000 تا 10000 هزار کیلومتر سخن میگویند که ایران همواره این موارد را تکذیب کرده است.در حال حاضر ایران در حال کار بر روی موشک شهاب3 است تا ان را به یک حمل کننده ماهواره تندیل نماید.

لیستی از موشک های زمین به زمین ایرانی:

? Arash

? Fajr

? Hadid

Haseb ?

? Nazeat

? Noor

? Oghab

? Shahin

 Kosar ?

? Nafez

? Ra"ad

? Saghegh

? Zelzal1/2/3

 Shahab1/2/2/3 ?

موشک زمین به زمین شهاب3بر روی لانچر پرتاب

موشک های هوا به هوا یا  AAM ( Air to Air Missile )
توسط هواپیما حمل می شود و بر علیه هواپیماهای دشمن یا یک هدف پرنده به کار گرفته می شود . این نوع از موشک ها عموما از لحاظ ابعاد نسبت به سایر موشک ها کوچکتر هستند زیرا ظرفیت هواپیماهایی که آنها را حمل می کنند محدود است و این موشک ها با توجه به ماموریتشان دارای برد نسبتا کوتاهی می باشند و به این علت به آنها Boost Glide می گویند یعنی به محض روشن شدن موتور یک سرعت اولیه به موشک داده می شود و بعد از این مرحله به سمت هدف گلاید می کند . از موتور راکت با سوخت جامد در این نوع موشک ها استفاده می شود . زیرا ماهیتی ساده دارند و قابل اعتماد هستند . در بعضی موارد جهت اصلاح خصوصیات عملکردی موشک از موتور با کار کرد مدوام در طول پرواز استفاده می کنند .
بعلت اینکه این موشک ها مستقیما در زیر هواپیما حمل می شوند مشکلات آیرودینامیکی نسبتا ساده ای ایجاد می شود که شامل اثرات تداخل جریان بین موشک و هواپیما می باشد . این مسایل تداخلی بویژه در سرعت های بالا در بالهای به عقب بر گشته جنگنده هایی که موشک حمل می کنند بحرانی است . بعنوان یک قانون خاص برای هواپیمای جنگنده بمب افکن هر موشکی که شلیک می گردد خواه عمود بر مسیر حرکت و خواه به سمت عقب باید آنالیز همان وضعیت خاص انجام پذیرد . قابلیت مانور پذیری موشک های AAM به دلایل زیر در مقایسه با سایر موشک ها بیشتر می باشد :
1- سرعت های زیاد پرتاب
2- سرعت زیاد هدف و مانور پذیری بالای آن
3- زمان کوتاه پرواز جهت اصلاح مسیر .
محبوب ترین موشک هوا به هوای ایرانی:

مجبوب ترین موشک ایرانی که از طرفدارن زیادی برخوردار است موشک AIM-54  فینیکس است که توسط جنگنده اف-14 نیروی هوایی حمل می شود.

لیستی از موشک های هوا به هوای ایرانی:

? AIM-7

? AIM-9

? AIM-54

? AA-8

? AA-10

? AA-11

? PL-2A

? PL-7

?سجیل

?فاطر

نکته مهم:

به دلیل حفاظت اطلاعات شدید در مورد تسلیحات هوایی در ایران اطلاعات دقیقی از موشک های موجود و تعداد انها در دسترس نیست.در سال های گذشته گزارشاتی در مورد ساخت موشک فاطر به دست ایران که از بدنه AIM-9 و سیستم ایونیک جدیدی بهره میبرد شنیده شد که اطلاعاتی از ان در دسترس نیست.همچنین اخرین پروژه موشکی هوا به هوای ایران موشک سجیل است که نمونه هوا به هوا شده موشک هاوک میباشد که بر روی جنگنده اف-14 مورد استفاده قرار میگیرد.


موشک هوا به هوای AIM-54 فینیکس شلیک شده از اف 14 تامکت


موشک زمین به هوا یا SAM ( Surace to Air Missile )
معمولا از این نوع موشک ها برای پدافند زمینی در برابر حمله هواپیماهای دشمن استفاده می شود . طراحی آیرودینامیکی این نوع موشک ها بستگی به برد آنها دارد که این برد از چند کیلو متر تا چند صد کیلو متر می تواند باشد . معمولا برای برد های کوتاه از موشک های یک مرحله ای با موتور سوخت جامد یا مایع استفاده می شود و همچنین به منظور به منظور کاهش وزن در برد های بلند از سیستم های چند مرحله ای استفاده می کنند . اثبات شده است که موتور های رم جت و سایر موتور های مکنده هوا از نظر اقتصادی و از دیدگاه وزنی با صرفه تر می باشد . همچنین یکی از معایب استفاده از موتور رم جت این است که برای استارت این موتور ها نیازمند به یک موتور کمکی قوی دارد . سیستم هدایت این نوع موشک ها نیز متنوع است . برای برد های کوتاه سیستم هدایت با اشعه راداری و یا حتی ملدون قرمز دقت بالایی را برای انجام ماموریت موشک ها به همراه دارد .
برای برد های بلند از سیستم های هدایتی هدف یاب و یا ترمینال استفاده می کنند که باعث از بین بردن موثر هدف با دقت زیادی می شود . برای انجام ماموریت در برابر هدف های سریعی که در ارتفاع پایین پرواز می کنند قابلیت مانور مورد نیاز برای این کلاس از موشک ها می بایست در رنج بالایی باشد . عموما این نوع موشک ها بطور عمودی پرتاپ و یا از یک ارتفاع بلند برای حداکثر تاثیر تخریب پرتاب می گردند .

جدید ترین عضو گروه پدافندی:

جدیدترین عضو گروه موشک های پدافندی ایران موشکTor-M  میباشد .ایران در سال 2006 یک محموله 29 تایی از این موشک را از روسیه تحویل گرفت.

لیستی از موشک های پدافند ایرانی:

? SA-10

? SA-5

? SA-2 / HQ-2J

? SA-6

? SA-15

? I HAWK

? Rapier

? Tigercat

? SA-16

? SA-7

? HQ-7 / FM-80

? Stinger

نکته مهم:

ایران در بخش پدافندی دست به تولید موشک های صیاد1و2 و شهاب ثاقب و S-250 زده است که مهندسی معکوس شده موشک های چینی و روسی هستند.

در بخش موشک های شانه پرتاب هم ایران علاوه بر استینگر موشک های میثاق1و2 را تولید میکند و از موشک های دوش پرتاب روسی همانند ایگلا بهره میبرد.

موشک زمین به هوایTor-M


موشک هوا به زمین یا ASM ( Air to Surface Missile )
از این موشک ها معمولا برای حمله به سلاح های تاکتیکی و نابود کردن نیرو های زمینی یا هدف های زمینی نظیر انبار سلاح ها مخازن کشتی ها یا فرودگاه ها استفاده می شود . مشکلات پرتابی این موشک ها شبیه موشک های AAM است و برد آنها نیز از چند کیلومتر تا چند صد کیلو متر متغیر است . در نوع برد کوتاه این موشک ها عموما به دلیل سبکی از نگهدارنده ثابت در آنها استفاده می شود و در نوع برد بلند از نگهدارنده جدا شونده بهره می برند . در مرحله بعد وضعیتهای بدست آمده متعادل می شوند و به تدریج برای رسیدن به سرعت مورد نظر تقویت می گردند . اگر برد قابل توجهی مورد نظر باشد چند مرحله ای کردن موشک سود مند است . در نصب بر روی هواپیما برای تنزل نکردن خصوصیات عملکرد هواپیما های حامل دقت زیادی باید به خرج داد . مانور پذیری موشک های ASM به دلیل سرعت پایین آنها خیلی کمتر از موشک های AAM است و همچنین چون این موشک ها را بر علیه هدف های زمینی به کار می گیرند واضح است که نیازی به قابلیت مانوری کمتری دارند .

لیست موشک های هوا به زمین ایرانی:

? GBU-67/9A Qadr

? AGM-379/2

? Zoobin

? AGM-65A

? AS-10
? AS-11

? AS-14

موشک بالستیک جنجالی DF-21

موشک DongFeng 21 (کد ناتو: CSS-5) که به اختصار DF-21 نامیده می شود موشکی بالستیک میان برد ساخت اکادمی الکترونیک و مکانیک Changfeng چین است .

در مارچ 1967 وزارت دفاع چین تصمیم به ساخت یک موشک بالستیک استراتژیک سوخت جامد زمین پایه گرفت.با این حال به خاطرپاره ایی مسایل اغاز طرح ساخت این موشک تا اگوست سال 1987 به تعویق افتاد.در سال 1979 تیم طراح موشک سوخت جامد بالستیک که عهده دار ساخت موشک بالستیک با قابلیت پرتاب از زیردریایی  JL-1 نیز بود پیشنهادی را مبنی بر توسعه طرح این موشک زمین پایه بر پایه طرح موشک JL-1 ارایه کرد که سرانجام این طرح در جون1980 توسط ارتش ازادی بخش چین پذیرفته شد.با توجه به تعریف لانچرهای متحرک و همچنین به جهت انجام ازمایشات, در کنار ساخت موشک طرح ساخت خودروی حامل , لانچر و واحد کنترل موشک و سایر سیستم های پشتیبانی نیز انجام شد.نخستین ازمایش پرتابی موشک DF-21 در سال 1985 صورت گرفت ودومین ازمایش ان که به دنبال استفاده ازیک سیستم پشتیبانی زمینی اصلاح شده بود در سال 1987 انجام شد.در میانه سال 1990 تصمیم به ارتقا موشک گرفت DF-14A نام این نمونه ارتقا یافته بود که از لحاظ برد و دقت نسبت به DF-21 دارای برتری بود.

موشک DF-21 موشک بالستیک میان برد سوخت جامد دو مرحله ایی است که برای پوشش مناطق اسیا و غرب اقیانوس ارام طراحی و ساخته شده است.جزییات بیشتری از طرح و قابلیت های این موشک منتشر نشده اما می توان متصور بود که این موشک دارای توانایی هایی مشابه موشک JL-1 باشد.از لحاظ ساختار ایرودینامیکی نیز به نظر می رسد که DF-21 به جای استفاده از باله های مداومت پروازی از سیستم کنترل نازل بهره برده باشد.برای هدایت موشک وهمچنین افزایش دقت ان علاوه بر سیستم هدایت درونی یک سیستم هدایت راداری نیز برای مرحله پایانی در نظر گرفته شده است. این موشک با دقت 300-400 متری قابلیت حمل یک کلاهک هسته ایی به وزن  100, 200 و یا 500 کیلوتنی را دارد هر چند که توانایی استفاده از کلاهک  متعارف HE نیز وجود دارد.موشک DF-21 در دورن یک تیوب پرتاب سیلندری از جنس الیاژ الومنیوم نگه داری می شود که این محفظه باعث قرار گرفتن موشک در یک درجه حرارت ثابت می شود .

تخمین زده می شود که تاکنون 60-80 موشک به همراه 60 سیستم پرتاب کننده به خدمت دومین سپاه توپخانه ایی ارتش چین در غالب هفت تیپ موشکی 802-807-808-809-811-822-823 درامده باشد.این موشک ها غالبا به دلیل اطمینان از پوشش کامل و اضافی مناطقی که قبلا تحت پوشش موشک های DF-3 که از دقت پاین تری نسبت به DF-21 برخوردار بودند در نزدیکی مرزها مستقر شده اند.

DF-21A/CSS-5 Mod 2

نخستین نمونه ارتقا یافته موشک که به دلیل برخورداری از GPS به همراه سیستم هدایت پایانی راداری از دقت بالاتری نسبت به DF-21 برخوردار است.این موشک با سال عملیاتی 1996 با داشتن کلاهک سبک تر 90 کیلوتنی از برد عملیاتی بیشتری (تا 2500 کیلومتر) برخوردار است.

DF-21C/CSS-5 Mod 3

در سال 2006 تصویر مبهم و ناقصی از یک موشک بالستیک میان برد جدید از طریق سایت های چینی بر روی اینترنت منتشر شد و در سال2007 نیز تصویری واضح تری از این موشک که به صورت دو موشک در کنار هم بود منتشر شد اما چیزی قابل اثبات نبود به طوریکه حتی ممکن بود که تصاویرها ساختگی باشند اما نمایش تصویر یک موشک بالستیک شبیه به تصاویر قبلی از وب سایت رسمی ارتش چین که نشان دهنده بارگذاری یک موشک بالستیک جدید بر روی وسیله نقلیه توسط سربازان سپاه دوم توپخانه ایی می بود خط بطلانی بر ساختگی بودن تصاویر کشید و از وجود موشک بالستیک میان برد جدیدی در زرادخانه های ارتش چین خبر می داد.

موشک ناشناخته جدید دردسرهای تازه ایی را برای غرب بوجود اورده بود به طوریکه هیچ کشوری از وجود و تاریخ ساخت این موشک اطلاعی نداشت.عده ایی این موشک را نمونه صادراتی موشک بالستیک میان برد DF-25 می پنداشتند اما بر طبق گزارش سازمان های اطلاعاتی غرب این طرح در سال 1996 متوقف شده بود به هر حال با وجود مخفی کاری زیاد چین در امور تسلیحاتی امکان پیگیری و ادامه مخفیانه چنین طرحی از جانب چین نیز دور از واقعیت نبود.انتساب موشک جدید به طرح DF-25 با گزارش رسمی پنتاگون درمورد قدرت نظامی چین در سال 2008 که در هیچ جای گزارش به وجود چنین نمونه ایی از موشک DF-25 اشاره نکرده بود پایان یافت.اما موشک جدید چه بود؟ نظریه دوم این بود که این موشک نمونه ارتقا یافته موشک DF-21 با نام احتمالی DF-21C است که بر اساس اطلاعات جدید بدست امده از این موشک این نظریه به نظر به واقعیت نزدیک تر می امد به طوریکه ناتو نیز بر همین اساس نام CSS-5 Mod-3 برای ان برگزیده بود .دو موشک از نظر برد (1700 کیلومتر) شباهت زیادی به هم داشتند اما موشک DF-21 تنها خرج 600 کیلوگرم داشت در حالی که موشکDF-21C  دارای خرج 2000 کیلوگرمی بود و از لحاظ ظاهری هم دو سیستم کوچکترین شباهتی به هم نداشتند .در نهایت عده ایی این موشک را موشک کاملا جدید از موشک قاره پیمای DF-31 پنداشتند که از بر داشته شدن مرحله سوم موشک سه مرحله ایی DF-31 و قرار دادن مرحله دوم متفاوتی بدست امده است. اگر چه ایده استفاده از از موشک های بالستیک غیر هسته ایی در غالب نقش تاکتیکی و استراتژیک از سال 1970 مطرح شده بود اما ارتش ازادی بخش چین تا سال 1990 که دومین سپاه توپخانه ایی را برای چنین منظوری بوجود اورد فاقد ظرفیت های موشک های بالستیک غیر هسته ایی بود.در سال 1996 در جریان بحران تنگه تایوان سپاه دوم توپخانه ایی چین تنها از 30-50 موشک بالستیک کوتاه برد بهره می برد اما این رقم در سال های بعد افزایش چشمگیری داشت به طوریکه این رقم در سال 2007 به رقم 800 موشک رسید.در سال 2006 دولت چین طرحی را در غالب دفاع ملی چین طرح ریزی کرد که به موجب ان نیروی دوم توپخانه ایی متعد به ایجاد یک نیروی استراتژیک موثر با قابلیت های هسته ایی و غیر هسته ایی شده است.

موشکDF-21C دومین طرح موشک بالستیک میان برد سوخت جامد ساخت ارتش چین است.این موشک در درون یک سیلندر به شکل لانچر قرار داده شده است با دماغه بیرون از محفظه .در حال حاضر مشخص شده است که موشک میان برد جدید همانند موشک های بالستیک کوتاه برد DF-11 و DF-15 قادر به حمل کلاهک های متنوعی است که از این میان می توان به نمونه های HE - خوشه ایی ضد زره - FAE و همچنین کلاهک مخوف پالس الکترومغناطیسی(EMP)اشاره کرد.سیستم هدایتی این موشک احتمالا ترکیبی از سیستم هدایت درونی و GPS است و همچنین برای افزایش دقت در برخورد به هدف به احتنمال زیاد این موشک از نوعی سیستم هدایتی فاز پایانی بهره می برد.

موشک بالستیک DF-21 موشک ضد کشتی می شود

موشک بالستیک ضد کشتی:

موشک بالستیک ضد کشتی (ASBM) در واقع یک موشک بالستیک میان برد است که برای ضربه زدن به کشتی در دریا طراحی شده است. در حال حاضر هیچ سیستم و مکانیزم دفاعی برای مقابله با چنین سلاحی وجود ندارد مگر انکه قبل از پرتاب بتوان ان را نابود کرد. یک ضربه از چنین سلاحی ان چنان توانی دارد که می تواند باعث انهدام یک ناو هواپیمابر شود.

برخلاف یک موشک بالستیک معمولی که پس از پرتاب از یک مسیر پرواز بالستیکی پیروی می کند یک موشک بالستیک ضد کشتی نیاز به نوعی سیستم هدایتی در هدایت موشک در برخورد به هدف دارد.به عبارت دیگر یک موشک بالستیک ضد کشتی علاوه بر استفاده از مسیر پرواز بالستیکی خود در رسیدن به هدف برای فاز اخر از نوعی سیستم هدایتی به جای مسیر پروازی منحنی شکل استفاده می کند

چین در حال حاضر تنها کشور سازنده موشک بالستیک ضد کشتی در جهان است.این کشور موشک بالستیک ضد کشتی خود را با موفقیت در سال 2005 ازمایش کرد.تخمین زده می شود که این کشور در بین سال های 2007-2008 به توانایی عملیاتی اولیه رسیده باشد.تصور ان است که هنوز این موشک در به کارگیری گسترده از پهپادها و همچنین ماهواره ها در حال تکمیل و ارتقا باشد.

Anti-ship ballistic missile

وزارت دفاع امریکا اظهار کرده است که جمهوری خلق چین در حال ساخت موشک بالستیک ضد کشتی زمین پایه high hypersonic (بسیار ما فوق صوت) بر مبنای موشک DF-21 با برد 3000 کیلومتر است.بدین ترتیب این موشک اولین و تنها موشک بالستیک ضد کشتی در جهان است و اولین سیستم تسلیحاتی در جهان است که قادر به هدف گیری و انهدام ناوگروه متحرک شامل ناوهواپیمابر از فاصله زیاد و با پرتاب از روی لانچرهای زمینی متحرک خواهد بود.این ترکیب می تواند با استفاده از کلاهک MARV و همچنین هدایت پایانی موثر و کامل تر شود.قطعا وجود چنین موشکی در زرادخانه های چین می تواند خطر بزرگ بالقوه ایی برای ناوهای هواپیمابر امریکایی باشد.

( MARV ( maneuverable reentry vehicle : نوعی کلاهک است که توانایی انجام مانور و جابجایی در حین پرواز را دارد.

KT ABM/ASAT

سری موشکی ضد بالستیک/ضد ماهواره KT یک سری موشکی طبقه بندی شده بر مبنای موشک DF-21 است.4 نمونه از سری KT از جمله KT-1, KT-2, KT-2A و KT-III توسعه یافته اند.

KT-1 :طراحی شده جهت مقابله با اهداف زیر مداری

KT-1A: نمونه ارتقا یافته KT-1

KT-409 : نمونه سوخت جامد KT-1

SC-19: نمونهKT-1

KT-2:نمونه ساخته شده جهت مقابله با اهداف مدار پایینی (LEO) تا ارتفاع 600 کیلومتری

KT-2A:نمونه ساخته شد برای اهداف مدار قطبی

KT-III:نمونه ساخته شده برای مقابله با اهداف در ارتفاع 1000 کیلومتری و بالاتر

نمونه های دیگری نیز ادعا شده که در دست ساخت که تا کنون خبری دال بر وجود یا عدم وجود انان منتشر نشده است.

خصوصیات         DF-21                                   A\B\C DF-21                      D DF-21

عملکرد: موشک بالستیک میان برد                                                         بالستیک ضد کشتی

کشور سازنده: چین

پیشرانه: موتور 2 مرحله ای سوخت جامد

طول:10.7 متر                                                     12.30 متر                          12.30 متر

قطر: 1.4 سانتی متر

برد: 2150 کیلومتر                                               2500 کیلومتر                    3000 کیلومتر

وزن پرتاب: 14700 کیلوگرم                                 15200 کیلوگرم

سرعت: 10ماخ

هدایت: Inertial, terminal radar guidance

کلاهک: تک کلاهکه یا MIRV                                                                             MIRV

? منبع اخذ: www.centralclubs.com

? منابع: missilethreat.com , wikipedia , sinodefence.com

? نویسنده:رضا((shoal

یکی از پشتوانه ها و تکیه گاه های نظامی کشورها در عرصه بین المللی، قدرت موشکی آنهاست. در جهان امروزی به رغم امضای پیمان نامه های متعدد کشورها و قراردادهای بین المللی که برای کنترل تکنولوژی موشکی در سازمان ملل به امضاء می رسد، در نهایت کشوری حرف اول را می زند که به لحاظ موشکی مجهزتر باشد.
تا قبل از جنگ جهانی دوم- بنا به مقتضیات جنگ- فقط چندین کشور که در حال جنگ بودند ابرقدرت موشکی محسوب می شدند (مانند روسیه و آلمان). در واقع جنگ برای اینها مانند کاتالیزوری در جهت پیشرفت صنایع موشکی بود؛ همچنان قدرتمند و قدرتمندتر می شدند و این امر موجب رعب و وحشت کشورهای دیگر شد، چرا که از همان ابتدا هم پیش بینی می شد اگر فقط چند ابرقدرت خاص، این تکنولوژی را به دست می گرفتند، دیگر پاسخ ندادن به درخواست های آنها کار مشکلی بود.
پس از فروکش کردن التهابات جنگ جهانی دوم، بسیاری از کشورها دست به کار شدند و شروع به ساخت یا حداقل خرید موشک کردند زیرا می دانستند اگر سیستم موشکی قوی داشته باشند، پشتوانه خوبی برای حفظ امنیت دارند. هرروزه انواع موشک ساخته و آماده می شد و در این میان یک فناوری، توجه همگان را بیش از دیگر شاخه ها به خود جلب کرد و آن، تکنولوژی ساخت موشک های بالستیک بود.
برد بسیار بالا و توانایی حمل مقدار زیاد مهمات، آنها را از سایر موشک ها متمایز می سازد و همین موضوع، موجب رعب و وحشت و نگرانی می شود. با اینکه یک موشک بالستیک به خودی خود یک سلاح کشتار جمعی (WMD) محسوب نمی شود، ولی می تواند مقدار زیادی از انواع سلاح های کشتار جمعی را حمل کند و به عنوان یک منبع نگرانی برای کشورها به حساب آید.
تکنولوژی موشک های بالستیک هم پس از جنگ جهانی دوم نمو پیدا کرد و از دهه 1950 ابرقدرت هایی موشکی به وجود آمدند که تهدیدی برای کشورهای دیگر محسوب می شدند. در این عرصه، اتحاد جماهیر شوروی یک سر و گردن از رقبای خود بالاتر بود. با گذشت زمان، قدرتش بیشتر و بیشتر می شد و همواره حرف اول را در این زمینه می زد. این مسئله، کشورهای دیگر- مخصوصاً رقیب سرسختش یعنی ایالات متحده آمریکا- را آزار می داد.
شوروی در عین حال با توجه به مصالح سیاسی- اقتصادی اش، بخشی از این قدرت را با برخی کشورها- به ویژه چندین کشور آسیایی، تقسیم کرد. این قضیه آمریکا را به تأملی سخت در عرصه نظامی کشاند زیرا به جز قدرتمندشدن کشورها، این نگرانی وجود داشت که کشورهای قسمت سلطه، خود به تنهایی به گسترش تکنولوژی موشک بالستیک دست یافته و به ساخت موشک بپردازند.
تقریباً تمامی کشورهای آسیایی، خریداران بسیار خوبی برای روسیه هستند و در فهرست موشک های این کشورها، حداقل نام چندین نوع از موشک های روسی دیده می شود. حتی به غیر از کشورهای آسیایی، اروپایی ها نیز به همین گونه اند.
به غیر از روسیه و چین، در آسیا به تازگی بهترین پیشرفت ها نصیب کشورهای ایران و کره شمالی شده است؛ البته هند و پاکستان نیز به دلیل ساخت کلاهک های اتمی از قدرت های موشکی آسیا محسوب می شوند.

کره شمالی با داشتن موشک های بالستیک از قبیل تائپودونگ 1 و 2 یا نودونگ 1 و 2 به گستره ای به شعاع 4000 تا 6000 کیلومتری اطراف کشورش مسلط است و ایران نیز با داشتن موشک های زلزال و شهاب 3 (موشک شهاب 4 نیز در حال آزمایش است) قدرت بزرگی محسوب می شود.
نگرانی های آمریکا از گسترش و فروش موشک های بالستیک از زمان دولت رونالد ریگان شروع شد، به نحوی که تمرکز نیروی نظامی آمریکا را بر این موضوع برانگیخت و زمانی که شوروی نخستین موشک بالستیک قاره پیما (ICBM) خود را پرتاب کرد -که توانایی حمل تسلیحات هسته ای و غیرهسته ای در حجم بالا را داشت- نیروی نظامی آمریکا موفق به طرح سیستم دفاع موشک های بالستیک شد. ریگان، طراحان و مهندسان هوا- فضای خود را بر سیستم ابتکاری دفاع راهبردی- فضایی متمرکز کرد که این تمرکز موجب ارتقای چشمگیر سطح تکنولوژی دفاع موشکی بالستیک (BMD) آمریکا شد. گونه های جدید این سیستم که در دوران ریاست جمهوری جورج بوش می بینیم هم، گونه های تکمیل یافته دوران ریگان است.
بسیاری از کارشناسان دفاعی آمریکا متذکر شدند که سیستم دفاع موشکی بالستیک بسیار پرهزینه تر از سیستم حمله موشکی است و باید بیشتر به حمله موشکی متکی شود. موشک های بالستیک در جنگ ها خسارات زیادی به کشورها وارد کرده اند. به عنوان مثال در جنگ جهانی دوم(طی سال های 45-1944)آلمان بیش از 3000 موشک بالستیک با نام V-2 (ملقب به اسلحه انتقام) به انگلستان و آنتورپ شلیک کرد. در جنگ ایران و عراق بارها از موشک های اسکاد روسی استفاده شد. در جنگ خلیج فارس، عراق از موشک های بالستیک استفاده کرد و بسیاری از نقاط عربستان سعودی را در سال 1991 نشانه گرفت که یک موشک به یک پایگاه نظامی آمریکا شلیک شد و 28 سرباز آمریکایی را کشت.
موشک های بالستیک همواره باعث ایجاد تنش بین کشورها بود؛ برای نمونه، بحران موشک های بالستیک کوبا در سال 1962 که با تحویل موشک های دوربرد شوروی به کوبا، جنگ سرد را گرم تر کرد. یا بحران تایوان در سال 1996 پس از انتخابات دموکراتیک چین چندین موشک بالستیک به خطوط کشتیرانی نزدیک تایوان شلیک کرد و در اواخر بحران تائپودونگ در سال 1998 که کره شمالی یک موشک بالستیک را به طور غیرمنتظره ای روی محدوده هوایی ژاپن آزمایش کرد که باعث اعتراض کشورهای غربی شد.
هنگامی که آمریکا و شوروی پیمان منع گسترش موشک های بالستیک را امضا کردند، فقط 9 کشور موشک بالستیک داشتند، ولی امروز بیش از 30 کشور، موشک بالستیک دارند و 14 کشور در تولید یا صادرات موشک بالستیک و تکنولوژی مربوط به آن دست دارند. پس همیشه تهدید شلیک یک موشک بالستیک از طرف این کشورها وجود دارد و باید جوابی در قبال آن موجود باشد.
در پی نگرانی های جهانی برای جلوگیری از این امر، موافقت نامه بین المللی کنترل تکنولوژی موشکی (MICR) -که موافقت نامه ای داوطلبانه است- در سال 1987 بین ملل مختلف برای کنترل جابه جایی و خرید و فروش موشک ها و تکنولوژی های مربوطه که قابلیت حمل سلاح های کشتار جمعی (WMD) را ایجاد می کند، بسته شده است. اما آیا می توان مطمئن بود که تمامی کشورها به همه توافقنامه هایی که تاکنون امضا کرده اند، پایبندند؟

موشک بالستیک چیست ؟
یک موشک بالستیک در حقیقت یک ماشین تحویل موشک- مولد، شامل سیستم رهیابی و محفظه حمل مهمات است که اساساً علیه اهداف زمینی و سطحی مورد استفاده قرار می گیرد. انواع گوناگون موشک های بالستیک بر حسب برد، طبقه بندی می شوند. نوع خاصی از موشک های بالستیک وجود دارد که از زیردریایی ها شلیک می شود و SBLM نام دارد. در ساخت موشک های بالستیک، مبحث «پیشران» که مشخص کننده برد موشک است مهمترین مسئله محسوب می شود و پس از آن میزان توانایی حمل مهمات که قدرت تخریب آن را افزایش می دهد.
موشک های بالستیک به موشک هایی می گویند که تا ارتفاع بسیار بالایی اوج می گیرند(که این قسمت راه با موتور روشن انجام می شود) و مابقی راه را با استفاده از نیروی جاذبه زمین به سمت هدف می روند که مانند یک سقوط آزاد البته با هدایت صحیح است.
برخی از موشک های بالستیک حتی از جو زمین نیز خارج می شوند و با استفاده از یک ماشین ورود مجدد (RV) به جو باز می گردند که برد بسیار بالایی دارند.

موشک های بالستیک از لحاظ برد به 5 گروه زیر تقسیم می شوند:
1- موشک جنگی کوتاه برد با میزان برد 150 کیلومتر
2- موشک بالستیک کوتاه برد با میزان برد 150 تا 799 کیلومتر
3- موشک بالستیک میان برد با میزان برد 800 تا 2399 کیلومتر
4- موشک بالستیک دوربرد با میزان برد 2400 تا 5499 کیلومتر
5- موشک بالستیک قاره پیما با میزان برد 5500 کیلومتر به بالا

موشکهایی با سوخت پیشران جامد
سوختهای پیشران از یک نوع سوخت و یک اکسنده تشکیل شده‌اند. برای روشن شدن موشک ، کافی است یک جرقه کوچک سوخت پیشران آنرا آتش بزند. سوخت آتش گرفته تا آخرین قطره می‌سوزد. گازهای حاصل از سوخت پیشران را از طریق دماغه انتهایی موشک خارج می‌شوند. اولین موشکها را احتمالا در قرن یازدهم میلادی در کشور چین ساخته‌اند. آنها موشکهایی بودند که از سوخت پیشران جامد استفاده می‌کردند. سوخت موشک یک نوع باروت بود که از مخلوطی از نیترات پتاسیم ، زغال چوب و سولفور تشکیل شده بود.
موشکهایی که از سوخت پیشران جامد استفاده می کنند، اغلب به عنوان موشکهای تقویت کننده‌ای استفاده می‌شوند که نیروی اولیه موشکهای بزرگتر را تأمین می‌کنند. موشکهای بزرگتر خود از سوخت پیشران مایع استفاده می‌کنند. بزرگترین موشکهای مصرف کننده سوخت جامد با 45 متر ارتفاع جزء موشکهای تقویت کننده شاتل فضایی ایالات متحده محسوب می‌شوند. آنها حاوی 586500 کیلوگرم (2/1 میلیون پوند) سوخت پیشران هستند که بطور متوسط 13 میلیون تن (5/3 میلیون پوند نیرو) نیروی پیشران را تولید می‌کنند.
این موشکها را طوری طراحی کرده‌اند که بعد از اتمام سوخت و افتادن در دریا ، از دریا بیرون کشیده شده ، دوباره برای مأموریتهای بعدی سوختگیری می‌شوند. ساخت موشکهایی که از سوخت جامد استفاده می‌کنند چندان دشوار نیست. آنها مقدار زیادی نیروی پیشران را در یک مدت زمان کم تولید می‌کنند. تنها ایراد این نوع موشکها این است که بعد از روشن شدن به راحتی خاموش نمی شوند. به عبارت دیگر ، نمی‌توان آن را به آسانی تحت کنترل درآورد .

موشکهای با سوخت مایع
اکثر موشکهایی که از آنها در پروازهای فضایی استفاده می‌شود، از سوخت پیشران مایع بهره می برند. سوخت و اکسنده که در مخزنهای جداگانه‌ای نگهداری می‌شوند، هر دو مایع هستند. پمپهای قدرتمندی آنها را به محفظه احتراق می‌برند؛ در آنجا آنها باهم ترکیب شده ، شروع به تولید گازهای خروجی می‌کنند. گازهای مذکور نیز به نوبه خود از دماغه انتهایی موشک خارج می‌شوند. بعضی از موشکها از یک ماده قابل اشتعال سریع برای شروع احتراق استفاده می‌کنند. سوخت پیشران سایر موشکها هنگام ترکیب سوخت و اکسنده شروع به احتراق می‌کند
اما روش احتراق در این موشکها اکسنده و سوخت باهم ترکیب می‌شوند و در محفظه احتراق شروع به سوختن می‌کنند. سپس گازهای خروجی حاصل از فرآیند احتراق از دماغه خارج و به عنوان نیروی پیشران ، موشک را به طرف جلو حرکت می‌دهند.
توجه کنید کمتر از سوخت مایع در موشکهای بالستیک استفاده می شود مگر در انواع قاره پیما که نیاز به رانش بیشتری دارند و گرنه بیشترین مورد استفاده در موشکهای فضایی است

طرز کار وساختار یک موشک بالستیک

تنها یک چیز روشن است:

موشک شهاب-3 دی" (یا گزینه IRIS  ) نمی تواند به طور مستقل ماهواره ای را در فضا قرار دهد اما یکی از گزینه های آن می تواند بخشی از طرح موشک های میانبرد بالستیک در چارچوب پروژه های "شهاب-5" و "شهاب-6" باشد.

به احتمال قوی در طرح فضایی (ایران) پروژه پاکستانی Ghadr   شرکت داده شده است.

ناگفته نماند که هیچیک از پرتاب های "موشک شهاب-3 دی" ضبط تصویری نشده! اما همه معتقدند که این موشک در اجرای برنامه فضایی جمهوری اسلامی نقش دارد.

حال به روزنگار پرتاب های آزمایشی نمونه های "شهاب-3" و IRIS نگاهی می اندازیم:

11 جولای سال 1998- اولین پرتاب. موشک 100 ثانیه بعد از پرتاب منفجر شد.

15 جولای سال 2000- پرتاب موفق. موشک 850 کیلومتر را طی کرد.

21 سپتامبر سال 2000- پرواز آزمایشی ناموفق. موشک عملا بلافاصله بعد از پرتاب منفجر شد. بعد از آن یک منبع آگاه ایرانی ادعا کرد که موشک مذکور دو مرحله ای با سوخت جامد بود.

23 مه سال 2002- پرتاب موفق آزمایشی.

جولای سال 2002- پرتاب ناموفق. موشک آنطور که باید عمل نکرد.

ژوئن سال 2003- بعد از یک پرتاب موفق ایران اعلام کرد که این آخرین آزمایش پیش از استقرار این موشک ها محسوب می شود.

11 اوت سال 2004- پرواز موفق "شهاب-3 ام". این موشک حامل کلاهکی جدید بود.

20 اکتبر سال 2004- یک پرتاب موفق آمیز دیگر موشک "شهاب-3 ام". ایران ادعا کرد که برد این موشک مدرنیزه شده 2000 کیلومتر بود.

25 فوریه سال 2007- پرتاب "شهاب-3 آ" به مدار پایین. تاکنون جزئیات این آزمایش روشن نشده است. احتمالا این آزمایش در چارچوب تلاش های ایران

برای پرتاب ماهواره به مدار پایین زمین انجام شده است.

4 فوریه سال 2008 - ایران با موفقیت موشک "کاوشگر1" را امتحان می کند. همزمان مرکز فضایی ملی که در فاصله 60 کیلومتری از جنوب شرقی شهر سمنان تاسیس شده تحت آزمایش قرار می گیرد.

"کاوشگر1" گزینه موشک های بالستیکی میانبرد یک مرحله ای "شهاب-3" -"شهاب-3 بی" با کلاهکی شبیه "گلوی بطری" است.

امروز روشن شده که ایران کاملا توان بهره برداری و توسعه فناوری های موشکی در خصوص افزایش برد پروازی و کلاهک های آن را دارد.

در چارچوب برنامه "شهاب" این موشک ها عنوان "شهاب-4" ، "شهاب-5" و "شهاب-6" به خود گرفتند. بر اساس گزارشات سپتامبر سال 2006 هیچکدام

از نمونه های موشکی یاد شده تولید نشده و ماهیت دقیق برنامه بهره برداری از این نمونه های محرمانه مانده است.

برخی از کارشناسان معتقدند که "شهاب-4" بردی در حدود 2200-2800 کیلومتر دارد.

آنها ادعا می کنند که سازه "شهاب-4" بر اساس " No Dong-2" کره شمالی، یا موشک سه مرحله ای " Taep-o-dong-1" ، یا " SS-N-6" روسی

و یا حتی بر مبنای برخی از ماهیت های فنی به موشک های "اس اس-4" و "اس اس -5" روسی شباهت دارد. در هر حال این موشک به سیستم مدرن دیجیتالی هدایت و هدفگیری مجهز شده که با مدل "اس اس-4" شوروی سابق تفاوت های فاحشی داشته که به اعتقاد کارشناسان فناوری های آن زمانی توسط کره شمالی به ایران منتقل شده است.

بر اساس برخی از ارزیابی کارشناسان "شهاب-4" دارای مشخصات فنی ذیل است:

طول:25 متر،

قطر:1,3 متر،

وزن استارت: 22 هزار کیلوگرم،

نیروی پرتاب آن تقریبا برابر 26 هزار کیلوگرم

و زمان کار موتور آن -293 ثانیه است.

اطلاعات تهران درباره برنامه "شهاب-4" ضد و نقیض است. همانطور که قبلا اشاره شد در اکتبر سال 2003 ایران ادعا کرد که این کشور برنامه "شهاب-4" خود را متوقف می سازد که دلیل این امر واکنش شدید جامعه بین المللی به برد این موشک هاست که در حدود 2200-3000 کیلومتر اعلام شده است.

ناظران تاکید می کنند که ایران ممکن است به خاطر امکان دشواری هایی در اوضاع جهانی در تصمیم خود در خصوص "شهاب-4" تجدید نظر کرده باشد.

اما بعد از آن اعلام شده که موشک شهاب-4" می تواند بعنوان موشک ماهواره بر مورد استفاده قرار گیرد.

بر اساس برخی از اطلاعات تایید نشده از منابعی در شورای م ل ی مقاومت ایران     " N C R I"(اپ و ز ی س ی و ن جمهوری اسلامی) ایران برای اولین بار موشک "شهاب-4" را روز 17 اوت سال 2004 پرتاب کرده است.

ماه مه سال 2005- "علی شمخانی" وزیر دفاع وقت ایران از تولید و تکامل موفقیت آمیز "موتور دوبل" (twin engine) خبر داد.

برداشت ناظران از این موتور موشکی دومرحله ای است که در هر مرحله موتور جداگانه ای که با سوخت جامد کار می کند، قرار دارد.

اطلاعات اولیه در مورد اینکه این نمونه مدرنیزه شده "شهاب-3" است تکذیب شد. اما منابع ایرانی در مورد ادعای خود در خصوص موتور جدید توضیحی ندادند به همین خاطر در حال حاضر به سختی می توان گفت که این موتور در کل تولید شده و یا در "شهاب-4" و یا "شهاب-5" مورد استفاده قرار گرفته یا خیر.

"مصطفی محمد نجار" وزیر دفاع ایران طی یکی از مصاحبه های مطبوعاتی خود در سال 2006 اعلام کرد که طراحان ایران در "مرحله تحقیقاتی، اتمام و ساخت "شهاب-4" " قرار دارند.

بر اساس گزارش رسانه های گروهی آلمانی، ایران با موفقیت اجرای برنامه "شهاب-4" را پیش می برد. در ماه فوریه سال 2006 خبرگزاری آلمان گزارش داد

که نیروهای جاسوسی خارجی ادعا می کند که روز 17 ژانویه سال 2006 ایران با موفقیت موشک "شهاب-4" را با برد 2200 کیلومتر آزمایش کرده است.

چند روز بعد فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران خبر این پرتاب های آزمایشی را از طریق تلویزیون اعلام کرد. به غیر از این بنا بر برخی از گزارشات موجود آزمایش این موشک بعد از جدا شدن موفقیت آمیز کلاهک از آن متوقف شده است.

در سال 2008 رسانه های گروهی جهان خبر دو پرتاب موشکی زیر مداری ایران را منتشر نمودند.

روز 4 فوریه آزمایش موشک "کاوشگر-1" انجام شد.

روز 26 نوامبر نیز رسانه های گروهی جهان خبری منتشر کردند مبنی بر آنکه ایران پرتاب موشک "کاوشگر-2" را به فضا انجام داده است. بر اساس این گزارشات هر دو موشک به ارتفاع 200-250 کیلومتری رسیده و 40 دقیقه بعد کلاهک های آنها با کمک چتر به زمین بازگشتند.

اما برخی از کارشناسان معتقدند که ایرانی ها توانستند که ماکت ماهواره ای را به مدار نزدیک زمین برسانند. بعبارت دیگر این ماهواره بدون تجهیزات ویژه بوده و فقط قادر به انتقال سیگنال های رادیویی به زمین است.

2 دسامبر سال 2008- "محمد ابراهیمی" معاون مدیر سازمان هوا-فضای ایران اعلام کرد:

به زودی ما قصد داریم که حیواناتی را با موشک های "کاوشگر-3" و "کاوشگر-4" به فضا پرتاب کنیم. این مسئله راه را برای پروازهای سرنشین دار همواره خواهد کرد.

بر اساس برخی از گزارشات موجود احتمال داده می شود که این موشک ها مدل مدرنیزه شده "شهاب-3 S " ( ممکن است که اندکس S به معنای satellite باشد) هستند اگرچه امکان دارد در اینجا از موشک "شهاب-4" نیز استفاده شده باشد.

اما به احتمال قوی شهاب-3 S " همان موشکی است که در پروازهای 4 فوریه و 26 نوامبر سال جاری تحت عنوان "کاوشگر-1" و "کاوشگر-2" به سوی مدار نزدیک پرواز کرده است.

بر اساس گزارش نیروهای جاسوسی اسراییلی ایران تلاش برای تولد "شهاب-5" و "شهاب-6" با برد به ترتیب 3000 و 5000 کیلومتر را رها نکرده است.

برخی از کارشناسان نظامی معتقدند که "شهاب-5" در اصل موشکی بالدار است که برد آن 3000 کیلومتر بوده و در چارچوب برنامه موشکی "شهاب" ایجاد شده اما وجه مشترک زیادی با کلیه "شهاب ها" و یا "تام هاوک" های آمریکایی ندارد.  

بر اساس دیگر اطلاعات "شهاب-5" مدل تکمیل شده "شهاب-4" است.

پروژه موشکی "شهاب-5" (مدل غیر بالدار) و "شهاب-6" بر اساس موشک های Taep ?-dong-2 کره شمالی می باشند.

مشابه ایرانی احتمالا سه مرحله ای خواهد بود. ضمنا موتور مراحل اول و دوم باید با سوخت مایع و موتور مرحله سوم با سوخت جامد کار خواهد کرد.

بدون تردید اگر ایران بتواند موشک "شهاب-6" را تولید کند به جمع کشورهایی وارد خواهد شد که دارای موشک های بالستیکی قاره پیما هستند

و این امر موجب می شود که جمهوری اسلامی ایران به یک ابرقدرت موشکی مبدل گردد.

اما باید تاکید کرد که هم رسانه های گروهی اسراییل و هم منابع رسمی این کشور اغلب در تلاش های ایران در جهت ایجاد توان موشکی-هسته ای

و هم در توانایی های جمهوری اسلامی در روند اجرای برنامه های مذکور مبالغه می کنند.

از یک سوی نگرانی اسراییل کاملا قابل درک است و از سوی دیگر این مسئله مانع ارزیابی عینی اوضاع شده و آنرا به مخاطره می اندازد.

به غیر از این خود مقامات ایرانی تلاش می کند که پشت ابر تبلیغات پیشرفت های موشکی-هسته ای خود را بزرگتر جلوه دهند و یا برعکس آنها را در هاله ای از ابهام قرار دهند.

به همین خاطر امروز به دشواری می توان گفت که "شهاب-5" (هم نمونه عادی و هم نمونه بالدار آن) و "شهاب-6" آزمایش و تولید شده اند

چرا که تا کنون اطلاعات مستند اندکی درباره طرح "شهاب-5" و کمتر از آن در باره "شهاب-6" وجود دارد.

تاریخچه مختصرطرح و بهره برداری ایران از موشک شهاب-3

سال 1998- ایران آزمایشات مربوط به "شهاب-3" تولید داخلی را آغاز می کند. مشکلاتی که در خصوص سیستم هدفگیری وجود داشت حرکت به سوی اتمام موفقیت آمیز آزمایشات را با مشکلاتی مواجه ساخت.

همزمان ایران کار آزمایشی موشک "شهاب-4" را آغاز کرد.

23 جولای سال 1998- ایران اولین پرتاب آزمایشی "شهاب-3" را انجام می دهد. موشک در حدود 100 ثانیه در هوا پرواز کرد و بعد از آن منفجر شد.

معلوم نیست که انفجار موشک در اثر نقص فنی بود و یا آزمایش برای همین مدت زمانی پرواز در نظر گرفته شده بود.

15 جولای سال 2000- ایران اولین پرتاب موفقیت آمیز "شهاب-3" را انجام می دهد. بر روی این موشک موتور جدید تولید کره شمالی نصب شده بود.

تابستان سال 2001- ایران آغاز تولید موشک های "شهاب-3" را اعلام کرد.

7 جولای سال 2003- مراحل آزمایشی موشک "شهاب-3" به پایان می رسد. بر اساس برخی از اطلاعات کمپانی های چینی مانند Tai"an Foreign Trade General Corporation  و China North Industries Corporation به ایرانی ها کمک کردند که برخی از نقص ها و کمبود ها را رفع کرده و دشوارهای فنی مراحل نهایی را پشت سر گذارند. در همین زمان مقامات ایرانی خبر توسعه تولید این نمونه موشک و ارائه آن به یگان های نظامی کشور را اطلاع دادند.

22 سپتامبر سال 2003- "شهاب-3" سوار بر سکوهای سیار در رژه نظامی تهران شرکت داده شد. در آن رژه اعلام شد که برد این موشک ها 1800 کیلومتر است.

اکتبر سال 2003- ایران اعلام کرد بدلیل آنکه برد این موشک های "شهاب-4" (2200-3000 کیلومتر) با واکنش منفی جامعه بین المللی مواجه خواهد شد و تنش جهانی تولید می کند برنامه تولید "شهاب-4" متوقف می شود.

اواخر سال 2003- بر اساس برخی از اطلاعات ایران توانست فقط تولید محدود "شهاب-3" را آغاز کند.

11 اوت سال 2004- کارشناسان ایرانی اندازه کلاهک "شهاب-3" را کاهش داده و سازه آن را برای ورود مطمئن تر به لایه های ضخیم اتمسفری آماده ساختند.

به غیر از این موتور آن نیز مدرنیزه شد. از نظر کارشناسان این تغییرات بعلت تلاش برای تولید موشکی بود که قادر به حمل کلاهک هسته ای باشد.

به همین خاطر اغلب این گزینه را بعنوان "شهاب-3ام" یاد می کردند.

حال کلاهک موشک ها اندازه کوچکتر و شکلی شبیه به قسمت نازک بطری به خود گرفت.

برتری این شکل کلاهک نسبت به فرم مخروطی از جمله در برنامه استفاده از کانتینرها برای انتقال مواد شیمایی و بیولوژیکی است. احتمال داده می شود که این گزینه از موشک ها با کلاهک هایی در حدود 700 کیلوگرم بردی در حدود 2000 کیلومتر داشته باشد. امکان وجود گزینه موشکی دیگری نیز هست: با تثبیت گر بزرگتر و طول کمتر، اما برد آن در اینصورت کمتر از 1500 کیلومتر خواهد بود.

31 مه سال 2005-"علی شمخانی" وزیر دفاع وقت ایران اعلام کرد که ایران با موفقیت موتور جدید موشک که با سوخت جامد کار می کند را آزمایش کرده است.

این موتور برد موشکی با کلاهک 700 کیلوگرمی را تا مسافت 1500-2000 کیلومتری تامین می کند.

شمخانی گفت: استفاده از سوخت جامد مطمئن تر و باعث افزایش برد موشک می شود.

احتمالا موشک با این سوخت به صورت "شهاب-3 D" یاد شده و خود موشک برخی اوقات به صورت IRIS نوشته می شود .

سپتامبر سال 2005- دو موشک جدید با کلاهک های تقریبا سه متری به شکل "گلوی بطری" آزمایش شدند. نظر کارشناسان در خصوص این مسئله بر یکدیگر منطبق نیست: برخی معتقدند که چنین شکلی برای کلاهک ها جهت انتقال ، انفجار در هوا و پاشیدن مواد شیمایی و بیولوژیکی تاثیر بیشتری دارد و عده ای هم تصور می کنند که برای کلاهک هسته ای چنین فرمی مناسب است. دو موشک "شهاب-3" با چنین کلاهک هایی در رژه نظامی تهران به نمایش گذاشته شدند.

16 فوریه سال 2006- احتمال می رود که ایران با موفقیت یک سری آزمایش موشکی را انجام داده باشد. چهار موشک از جمله یکی از گزینه های "شهاب-3" و موشک "شهاب-4" به ترتیب با برد 1300 و 2200 کیلومتری آزمایش شدند.

7 آپریل سال 2006- نشریه " The Telegraph لندن اطلاع داد که ایران موفق شد که کلاهک های مخروطی شکل "شهاب-3" را برای جاسازی سلاح هسته ای در آن متناسب کند. احتمالا "شهاب-3" برای آن مدرنیزه شد که کلاهک هسته ای مدل پاکستانی را حمل کند. بر اساس اطلاعات تایید نشده ایران به طرح های پاکستانی در این زمینه دسترسی یافته است.

23 نوامبر سال 2006- ایران موشک "شهاب-3" را برای مانورهای عمده نظامی در اوائل نوامبر مورد استفاده قرار داد. احتمالا از مدل "شهاب-3" با برد 1900 کیلومتری استفاده شد که بر اساس گزارشات منتشره از سوی ایران به کلاهک های خوشه ای مجهز شده بود.

سپتامبر سال 2006- گزارش تایید نشده ای منتشر شده که بر اساس آن ایران بیش از 30 موشک "شهاب-3" و 10 سکوی پرتاب سیار در اختیار دارد

(Robin Hughes, "Long-Range Ambitions", Jane.s Defense Weekly, September 13, 2006, pp. 22-27).

8-10 جولای سال 2008- رسانه های گروهی ایرانی از یک سری آزمایش موشکی در چارچوب رزمایش بزرگ "پیامبر اعظم-3" خبر می دهند. موشک های "شهاب-3 " با کلاهک های یک تنی به برد 2000 کیلومتری با موفقیت پرتاب شدند.

اخیرا گزارشات ضد و نقیضی درباره توسعه و اجرای برنامه موشکی "شهاب" به گوش می رسد. در سال 2004 سازمان مجاهدین خلق(منافقین) ادعا نمود که در ایران موشک های شهاب با برد 2400 کیلومتری تولید شده است.

تهران رسما وجود موشک هایی با برد بیش از 2000 کیلومتر را تکذیب می کند. این مطلب را یکی از اعضای هیئت ایرانی در سازمان ملل متحد اعلام کرد.

اما در همان سال 2004 گزارشی منتشر شد مبنی بر اینکه در چارچوب برنامه "شهاب" ایران موشک "شهاب-3بی" تولید کرده که برد آن 2500 کیلومتر است.

بر اساس اطلاعات موجود موتورهای مراحل اول و دوم این موشک با سوخت جامد کار می کنند. اما کلاهک آن 800 کیلوگرم است که 500 کیلوگرم نسبت به مدل استاندارد "شهاب-3" کمتر شده است.

بر اساس گزارش دیگری سوخت جامد جدید که برای "شهاب-3" درنظر گرفته شده است یکی از نمونه های آزمایشی بوده و محصول نهایی محسوب نمی شود.

در هر صورت پیشرفت طراحان ایران به سوی توسعه فناوری های موتور موشک هایی که با سوخت جامد کار می کنند، قابل توجه است.

همانطور که پیش از این گفته شد در چارچوب توسعه برنامه "شهاب" با چنین موتورهایی یک گزینه "خطی" دیگر از موشک "شهاب-3" تولید شد که نام "شهاب-3 دی" یا " IRIS" به خود گرفت.

به اعتقاد برخی از ناظران چنین شتابی در توسعه فناوری های سوخت جامد می تواند به ایران کمک کند تا از طریق تولید موشک هایی که توان حمل

ماهواره هارا به مدار داشته باشند، به فضا دست یابد.

چنین فناوری ایران را در مسیر تولید موفقیت آمیز موشک های بالستیک برد متوسط (تا 5500 کیلومتر) و حتی موشک های قاره پیمای بالستیکی با برد نامحدود قرار خواهد داد.

برای حل این مسئله در جمهوری اسلامی امور مربوط به "شهاب-5" و "شهاب-6" در دست اقدام است.

26 ژانویه سال 2007- ایران اطلاع داد که این کشور با موفقیت یکی از موشک های خود را به ابزار انتقال ماهواره به مدار تبدیل کرده است (Stratfor, Iran: The potential for a satellite launch, January 29, 2007).

این خبر از سوی دیگر منابع مستقل تایید نشد اما اگر به مسئله استفاده از موشک های IRIS بعنوان یکی از مراحل موشک های ماهواره بر چند مرحله ای توجه کنیم، این گزینه به ذهن خطور می کند:

شهاب-3 "( No Dong) با سوخت مایع بعنوان مرحله اول؛ IRIS با سوخت جامد بعنوان مرحله دوم و بعد هم کلاهک که می تواند ماهواره باشد

و یا کلاهک نظامی (که ضمنا می تواند موتوری با سوخت جامد داشته باشد که این سیستم را کلا سه مرحله ای می کند).

به غیر از این موشک IRIS بعنوان عضو شتاب دهنده با موتور خود که با سوخت جامد کار می کند می تواند به مرحله سوم موشک کره شمالی Taep ?-dong-1 تبدیل شود.

برنامه موشکی "شهاب"

موشک های هدایت شونده R-14A  (ار -14 اِ) بر اساس طبقه بندی ناتو - SCUD-B که در زمان شوروی سابق طراحی شده بودند و مدل های مدرنیزه شده شبیه آن (پیش از هر چیز توسط کره شمالی) در حال حاضر هنوز هم بعنوان اساس طراحی های فنی در زمینه موشک های بالستیکی به شمار می روند.

اما "آ. آرباتوف" و "و. دوورکین" مولفان مقاله "حل نظامی برنامه هسته ای ایران: سناریوها و پیامدها" اشاره می کنند: تصور اینکه کشورهایی مانند کره شمالی و ایران توان در اختیار گرفتن موشک های را دارند که بر اساس فناوری های موشک های" SCUD" شوروی سابق تولید شده باشند، اشتباه است.

باید یادآوری نمود که در اواخر دهه 1950 در شوروی سابق موشک های میانبرد حامل کلاهک های هسته ای ساخته شد. اعتقاد داشتن به اینکه چنین فناوری هایی تا کنون برای دیگران غیر قابل دسترسی است یک گمراهی خطرناک است.

اما به هر ترتیب سکوی توسعه برنامه های موشکی ایران و فناوری های مربوط به آنها در مجموع SCUD های شوروی و "بچه" ها و "نوه" های آن در کره شمالی است. موشک های SCUD و نمونه های مشابه آن به طور گسترده ای در سالیان اخیر در جنگ "ایران-عراق" مورد استفاده قرار گرفتند.

بر اساس اطلاعات موجود ایران در سال 2006 از 300 تا 750 فروند موشک "شهاب-1" (SCUD-B) و "شهاب-2" (SCUD-?) برخوردار بوده است.

ایران اولین موشک های SCUD خود را بعد از آغاز جنگ عراق-ایران بدست آورد. بخش اندکی از آنها را از لیبی و در ادامه (بخش اعظم آنها) از کره شمالی دریافت نمود.

داستان پرتاب اولین موشک ایران

این مجموعه های موشکی در اختیار نیروی هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران قرار گرفتند. در ماه مارس سال 1985 ایرانی ها برای اولین بار اهداف عراقی را هدف حملات موشکی قرار دادند. شدیدترین موشکباران توسط SCUD ها طی 52 روز در سال 1988 انجام شد. این دوره را متعاقبا دوره "جنگ شهرها" نامیدند. در آن زمان ایران 77 فروند موشک SCUD به بغداد، موصل، کرکوک و تکریت شلیک کرد.

برنامه موشکی شهاب-2

سال 1991- در این زمان ایران برنامه تولید "شهاب-1" را متوقف نموده و خرید مدل کامل تر SCUD-?S را آغاز کرد که برد موثر آن 500 کیلومتر و قادر به حمل کلاهکی به وزن 800 کیلوگرم بود.

سال 1993- ایران گروهی از کارشناسان صنایع موشک سازی (21 نفر به ریاست سرتیپ منطقی) را به کره شمالی اعزام می کند.

سال 1998- دولت ایران رسما خبر پرتاب "شهاب-1" را از آب های دریای خزر اعلام می کند. این پرتاب آزمایشی مرحله ای مهم پژوهشی در چارچوب برنامه ایجاد و تکمیل موشک های بالستیکی محسوب می شود. پرتاب موشک "شهاب-1" از سکویی که بر روی یک کشتی تجاری تعبیه شده بود، انجام شد.

اکتبر 2007- مجله Jane"s اطلاع داد که توسعه برنامه "شهاب-3" در ایران نیاز به ادامه کار بر روی مدرنیزه سازی "شهاب-1" را از بین برد. عملا همزمان با "شهاب-1" متخصصین ایرانی مدل جدیدی (باز هم بر اساس "اسکاد") طراحی کردند که "شهاب-2" نامیده شد. به اعتقاد تحلیل گران در حال حاضر ایران 50-150 فروند موشک "شهاب-2" (گزینه SCUD-Cs) در اختیار دارد.

سال 1991- ایران اولین محموله موشک های SCUD-C شامل 100 تا 170 فروند را از کره شمالی دریافت کرد.

سال 1994- تا این زمان ایران از کره شمالی 150-200 فروند SCUD-C خریداری کرده بود.

سال 1997- مرحله مهم در صنایع موشک سازی ایران با یک جهش فناوری جدید بوجود آمد. ایران تولید موشک های مدل SCUD-C داخلی را آغاز نمود. در همین حال تصور می شود که بخش اعظم این فناوری ها و خط تولیدی از کره شمالی به ایران منتقل شده است.

سال های 2004-2006- بر اساس سخنان منابع آگاه ایرانی در این زمان در بخش اعظم مانورهای نظامی ایران از موشک های "شهاب-2" استفاده شد.

بدون تاریخ و تایید- بر اساس برخی از اطلاعات رسیده ایران خط تولید انبوه موشک های "شهاب-2" را در سوریه احداث کرده است.

اکتبر 2007- مجله Jane"s اطلاع داد که توسعه برنامه "شهاب-3" در ایران نیاز به ادامه کار بر روی مدرنیزه سازی "شهاب-2" را از بین برد.

شهاب-3 مرحله جدید در توسعه موشک سازی ایران است. این موشک قوی تر از مدل های قبلی "شهاب" بوده و سازه آن بر اساس مدل کره شمالی No Dong-1/A و No Dong-1/B است.

برخی از تحلیلگران معتقدند که موشک های کره شمالی با کمک منابع مالی ایرانی طراحی و مدرنیزه شده بودند.

اولین مدل های "شهاب-3" شباهتی هایی با موشک های پاکستانی " Ghauri" داشتند که احتمالا به نوبه خود بدون کمک کره شمالی و چین تولید نشده اند.

 این اطلاعات بر اساس مقایسه موشک های Taep-o-dong-2 کره شمالی تنظیم شده اند:

موشک معمولی غیر بالدار "شهاب-5" موشکی سه مرحله ای است که دارای شش موتور است:

مرحله اول چهارموتور، و هر کدام از مراحل بعد یک موتور؛

طول- 32 متر؛

قطر-2,2 متر؛

وزن پرتاب- 80-85 تن؛

برد پرتاب بین 4000 تا 4300 کیلومتر؛

وزن کلاهک ها از 700 تا 1000 کیلوگرم،

توان موتورهای رانشی تقریبا در حدود 31260 کیلوگرم

و مرحله فعال پروازی (زمان کار موتورها) 330 ثانیه است.

تحلیلگران احتمال می دهند که "شهاب-6" موشکی دو یا سه مرحله ای است که موتورهای آن با سوخت مایع و جامد کار می کنند.

در موشک "شهاب-6" اکثرا از همان سیستم هایی استفاده شده که در موشک های "شهاب-5" غیر بالدار. اما کاهش وزن موشک و کلاهک های آن باعث افزایش برد آن تقریبا تا 6000 کیلومتر شده است.

به اعتقاد کارشناسان موشک "شهاب-6" برای آن در نظر گرفته شده که یک کلاهک منولیتی (یک پارچه) به وزن احتمالی 500-1000 کیلوگرمی را حمل کند.

اما بر اساس برخی از اطلاعات موجود موشک "شهاب-6" دارای انحراف احتمالی مدور محسوس بوده که در اثر آن دقت آن در زمینه انهدام اهداف دقیق کم بوده و به همین خاطر بهترین مورد استفاده "شهاب-6" می تواند در مساحت های بزرگ پیش از هر چیز در مناطق مسکونی باشد.

این مسئله اجازه می دهد که به جرات بگوییم که "شهاب-6" سلاحی جهت تحریک سیاسی است و نه دارای ابعاد نظامی.

اگرچه برنامه "شهاب" به احتمال قوی اولویت صنایع موشک سازی ایران محسوب می شود اما در خارج از چارچوب آن امور مربوط به تجهیز کشور به موشک های دیگر نیز انجام می شود.

بعنوان مثال "اوزی روبین" کارشناس موشکی اسراییل ادعا می کند

که ایران 18 سکوی سیار "بی ام 25" از کره شمالی خریداری کرده است (با مدل آتشبارهای موشکی روسی اشتباه نشود) این مجموعه موشکی به دو صورت تولید می شوند با برد 2500 و 3500 کیلومتری (اما دیگر منابع تایید کننده این مسئله وجود ندارد).

به غیر از این اوزی روبین معتقد است که ایرانی های از طریق قاچاق چند فروند موشک بالدار Kh-55 شوروی سابق را از اوکراین خریداری کردند

که وارد تسلیحات ارتش جمهوری اسلامی نشده اما به احتمال قوی بعنوان پایه ای برای کپی برداری و شبیه سازی نمونه های داخلی مورد استفاده قرار گرفته است.

اینجا باید تاکید کرد که ایران این موشک را از اوکراین رسما خریداری کرده است (این کار کییف با واکنش منفی واشنگتن مواجه شد). موشک های Kh-55 توسط ایرانی ها بعنوان موشک هدف و همچنین هواپیماهای بدون سرنشین مافوق صوت مورد استفاده قرار می گیرد.

بدین ترتیب در حال حاضر ایران به موشک هایی با برد تا 2000-2300 کیلومتر و توان واقعی برای ایجاد موشک های حامل (ماهواره بر) که بتواند شعاع تا 6 هزار کیلومتر را تحت پوشش قرار دهد، دست یافته است.

اما در همین جا چند سئوال بوجود می آید.

سئوال اول: در مورد ضریب اطمینان موشک های موجود؟

براساس تجارب نظامی شوروی و روسیه تا پذیرش موشک ها در ارتش، آنها باید راه طولانی آزمایشات مختلف فنی را در شرایط گوناگون طی کنند.

چرخه آزمایشات ممکن است سال ها به طول انجامد و هر سال بین 10-15 آزمایش انجام می شود. بر اساس آنچه که ما پیش از این ذکر کردیم مدل های مختلف موشک های ایرانی در معرض چنین آزمایشاتی قرار نگرفتند. این نشان می دهد که ضریب اطمینان موشک های جمهوری اسلامی نمی تواند پاسخگوی امنیت استفاده از آنها باشد و بدون تردید احتمال وقوع پیامدهای فاجعه آمیز در صورت استفاده ازآنها در جریان عملیات نظامی بسیار زیاد است.

سئوال دوم: درباره برد واقعی اعلام شده موشک ها؟

نمونه های مختلف شهاب بر اساس اطلاعات ایران دارای برد بیش از 1500 کیلومتر هستند. اما این مشخصات فنی چگونه آزمایش شده اند؟

یادآوری می کنیم که حد فاصل میان دورترین نقطع در شمال غرب و جنوب شرق ایران کمی بیش از 2000 کیلومتر است. با فرض این مسئله که میدان های تیرموشکی در کنار مرزها واقع نشده اند می توان درک کرد که ایران امکان آن را ندارد که به طور کامل پرتاب های موشکی را در چنین فاصله ای بدون تهدید نقض حریم مرزی کشورهای همسایه انجام دهد.

اخیرا گزارشاتی بر اساس تصاویر ماهواره جاسوسی QuickBird منتشر شد.

به گفته کارشناسان انستیتوی پلی تکنیک ماساچوست و کارگروه Science, Technology and Global Security که زیر نظر همین انستیتو مشغول کار هستند، دراین تصاویر ساختمان های مونتاژ- آزمایش و تاسیسات خدمات رسانی فنی به موشکهای بالستیکی دور برد ثبت شده اند.

یک سری تاسیسات واقع در 230 کیلومتری جنوب غربی تهران بعبارت دیگر در مرکز کشور واقع شده اند.

یک میدان تیر اصلی دیگر نیروهای موشکی ایران نیز در نزدیک اصفهان واقع شده است (بعبارت دیگر این هم در مرکز ایران است).

به غیر از این سند دیگری وجود ندارد دال بر اینکه حکومت ایران رسما خبر مسدود سازی آب های تنگه هرمز و یا اقیانوس هند را به خاطر پرتاب موشکی در این محوطه اعلام کرده باشد. اگرچه اینجا باید تاکید کرد که طی چندسال اخیر در جریان مانورهای بی شمار نیروی دریایی ایران، مقامات جمهوری اسلامی بخش های معینی از آب های تنگه هرمز و دریای عربی را مسدود ساخته بودند.

به احتمال قوی این مسئله برای پرتاب های موشکی انجام شده است. ضمنا این مسئله را باید در نظر گرفت که مساحت محوطه مسدود شده سال به سال کاهش یافته است.

این مسئله می تواند نشان دهنده آن باشد که دقت پرتاب های موشکی افزایش و منحنی پرتاب آن کاهش یافته است.

از سوی دیگر حداکثر برد را می توان از راه محاسبات ریاضی در جریان پرتاب های آموزشی با سوخت "ناسوخته" انجام داد که در نتیجه انحراف سوخت رسانی به موتور در زمان معینی از مسیر پروازی صورت می گیرد. اما به هر حال این فقط می تواند اطلاعات حدودی باشند. بدون آزمایشات در مقیاس گسترده و پرتاب های متعدد نمی توان از آمادگی برای انجام پرتاب های موفق صحبت نمود.

از مطالب که در بالا گفتیم می توان این نتیجه را گرفت که برغم همه دشواری ها و کمبودها، پتانسیل موشک سازی در ایران بالاست.

ضمنا تهران با موفقیت گام به گام این پتانسیل را به توان واقعی نظامی مبدل می سازد.

موشک سازان ایران در پرونده خود نمونه های گوناگون سیستم های موشکی آتی را دارند که نه امروز، اما تا پنج-هفت سال آینده می توانند پایه واقعی برای ایجاد موشک های بالستیکی مدرن میانبرد (از لحاظ توان به موشکی های قاره پیمای بالستیکی نزدیک هستند) ایجاد کند و سپس دست بکار موشک های قاره پیما شود.

فقط یک جمله کافی است که پرتاب ماهواره به مدار گامی بسیار مهم در جهت ایجاد موشک های استراتژیکی است.

اماهمه اینها مربوط به آینده است.

اگر بین توان امروزی و دورنمای آن بخواهیم مقایسه ای انجام دهیم باید بگوییم که امروز نیروهای مسلح ایران به موشک های اندکی مجهز هستند (اگرچه بسیار زیرکانه).

بعنوان مثال مرکز فرماندهی موشکی که به طور مستقیم تحت فرماندهی کل قوا یعنی رهبر انقلاب اسلامی ایران اداره می شود از پنج گردان موشکی تشکیل شده است:

دو گردان موشک های"شهاب-3 دی" و "شهاب-3 ام" (برد تا 1300 کیلومتر) با 32 سکو؛

دو گردان عملیاتی-تاکتیکی مجهز به "شهاب-1" (برد از 285 تا 330 کیلومتر) و "شهاب-2 (برد پرتاب از 500 تا 700 کیلومتر)با 64 سکوی پرتاب

و یک گردان موشک های تاکتیکی.

نکته قابل توجه آنست که کلیه نیروهای موشکی سیار هستند. بعبارت دیگر در بخش اعظم خاک جمهوری اسلامی از شمال غرب، غرب و جنوب غرب، از کردستان (ایران) تا تنگه هرمز مناطق استقرار پایگاه های فنی با انبارهایی سوختی و سوخت های موشکی و زیرساخت ها و سیستم های توسعه یافته ارتباطاتی میان آنها برپا شده است.

مجموعه های موشکی که در کشیک نظامی قرار دارند دائما میان مناطق در حال حرکت هستند و محل استقرار خود را تغییر می دهند.

این سکوهای سیار به شکل ماشین های باری معمولی استتار شده و همچنین دو تا سه دستگاه خودرو دیگر هر کدام حامل دو موشک آنها را همراهی می کنند.

بعبارت دیگر مهمات هر کدام از این سکوهای سیار پنج موشک است. موشک هایی که با سوخت مایع کار می کنند در نزدیک خودروهای سوختگیری حرکت می کنند.

لازم است که تاکید شود که طراحان و مهندسین موشک ساز ایرانی توانسته اند به موفقیت های بزرگی در مدرنیزاسیون موشک های تاکتیکی -عملیاتی "فاتح -110" (برد موثر آنها 210 کیلومتر است) دست یابند.

آنها این موشک کلاس "زمین-زمین" را برای استارت از سکوهای مجموعه های موشکی مدل "اس-75" روسی متحول ساخته اند.

به غیر از نیروهای موشکی که تحت فرمان مستقیم فرماندهی کل قوای ایران عمل می کنند واحد های موشکی دیگری در نیروهای مسلح جمهوری اسلامی نیز وجود دارد

که در ارتش(شش گردان) و در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران (هشت گردان) مستقر شده اند

بدین ترتیب کوتاه ترین تحلیل از اوضاع در صنایع موشک سازی ایران و در نیروهای موشکی این کشور نشاندهنده آنست که تهران توانسته که زرادخانه متنوع و گسترده ای تاکتیکی، موشک های تاکتیکی-عملیاتی و از همه مهمتر موشک های بالستیکی میانبرد را تشکیل دهد.

امروزه موشک های ایرانی به مقامات لشکری - سیاسی کشور اجازه می دهند که منطقه خاور نزدیک و میانه از جمله اسراییل و همچنین کشورهای آسیای میانه را تحت کنترل خود در آورند.

در ضمن نیروهای موشکی ایران تهدیدی معین برای نیروهای مسلح آمریکا و متفقین آنها در عراق و افغانستان محسوب می شوند.

بعلاوه آنها قادر به کنترل نه تنها پایگاه های نظامی منطقه، بلکه مراکز صنعتی و پیش از هر چیز زیرساخت های نفت و گازی هستند.

ظرفیت صنایع موشک سازی در ایران به اندازه کافی بالاست. پرتاب های موشکی به مدار نزدیک زمین و امکان در مدار قرار دادن دستگاه های کوچک مانند ماکت ماهواره ها گواه آنست. کاملا احتمال دارد که با چنین روندی جمهوری اسلامی ایران در زمینه صنایع موشکی طی پنج-ده سال آینده بتواند ابتدا صاحب موشک های بالستیکی میانبرد شوند که از لحاظ امکانات شبیه به موشک های قاره پیمای بالستیکی باشند و سپس به خود این موشک های قاره پیمای بالستیکی دست یابند.

در حال حاضر توان نیروهای موشکی ایران به کلاهک های معمولی محدود شده اما ایجاد پایه های قوی در طرح های علمی-عملی و سازه ای-آموزشی در صنایع موشک سازی (در وحله اول طرح "شهاب") به ایران اجازه می دهد که در آینده نزدیک دو برنامه یعنی هسته ای و موشکی را با یکدیگر مرتبط ساخته و وظیفه اصلی یعنی تبدیل ایران به ابرقدرت موشکی-هسته ای را به تحقق برساند.

                                                                                                                پایان