یکی از عواملی که همواره باعث شده کامپیوترها در معرض تهدیدهای امنیتی قرار بگیرند، استفاده از نسخههای قدیمی مرورگرهای وب بودهاست. باتوجه به اینکه عمدهترین راه نفوذ بدافزارها به کامپیوترهای کاربران، بازدید از شبکه اینترنت است، نقش یک مرورگر امن در سد کردن راه آنها بیش از پیش اهمیت مییابد. اما مشکل اینجا است که گاه با وجود بهروزسازی مرتب مرورگر از سوی شرکت یا بنیاد تولیدکننده آن، بعضی از کاربران نسبت به ارتقای آن جدیت نشان نمیدهند. شاید همین امر باعث شد تا گوگل مرورگر کروم خود را با مکانیسم جدیدی عرضه کند و آن بهروزرسانی نامحسوس بود. بر این اساس، تنها یکبار کاربر نسبت به دانلود و نصب کروم اقدام میکند و پس از آن وقتی نسخهای جدید منتشر شد، بیآنکه حتی مطلع شود یا نیازی به دخالت او باشد، مرورگر به نسخه جدید ارتقا پیدا میکند. هرچند این شیوه با ضعفهای احتمالی نیز همراه است، اما بنیاد موزیلا نیز نسبت به آن تمایل نشان دادهاست تا جایی که گفته میشود، نسخه دهم فایرفاکس چنین قابلیتی را خواهد داشت. در ادامه گزارشی را که گرگ کیزر از کامپیوترورلد تهیه کرده میخوانیم. موزیلا اعلام کرد: «در سال آتی میلادی قابلیت بهروزرسانی نامحسوس را به مرورگر فایرفاکس خواهد افزود.» با این اوصاف، فایرفاکس پس از کروم دومین مرورگری خواهد بود که به این صورت بهروز خواهد شد. در شیوه بهروزرسانی نامحسوس، بدون اینکه کاربر دخالتی داشته باشد و حتی متوجه شود مرورگر بهطور خودکار به تازهترین نسخه ارتقا پیدا میکند. طبق رویه رایج بهروزرسانی خودکار را نمیتوان غیرفعال کرد. میچل بیکر رئیس بنیاد موزیلا در اینباره گفت: «این بنیاد در گذشته خیلی دقت میکرد که پیش از اعمال هرگونه تغییر در مرورگر فایرفاکس، کاربران را از این موضوع آگاه کند، اما اکنون دریافته که کاربران از اطلاعیههای پیاپی بنیاد در اینباره خسته شدهاند و میخواهند که فرآیند بهروزسازی بهطور خودکار و نامحسوس انجام شود.»
برایان باندی، یکی از توسعهدهندگان این مرورگر که مشغول کار روی فرآیند بهروزرسانی نامحسوس است، در یکی از پستهای وبلاگی خود نوشت، تفاوت بین گذشته و حال در این است که براساس راهبرد جدید موزیلا، هر شش هفته یکبار باید نسخه جدیدی از فایرفاکس منتشر شود. بیشتر کاربران نمیخواهند درگیر به روزسازی نرمافزاری و شماره نسخههای جدید شوند، بهخصوص حالا که هر شش هفته یکبار نسخه جدیدی عرضه میشود. گفته او و اطلاعات دیگری که در سایت موزیلا منتشرشده نشانمیدهد، که این قابلیت در فایرفاکس 10 که در 31 ژانویه سال 2012 منتشر خواهد شد، به مرحله اجرا خواهد رسید. هرچند برخی نیز احتمال میدهند، این ویژگی پیش یا پس از فایرفاکس 10 به این مرورگر افزوده شود. با اضافه شدن بهروزرسانی نامحسوس به فایرفاکس، وقتی نسخه جدیدی منتشر شد، این مرورگر هرآنچه را که لازم است در پشت صحنه دانلود و پس از نخستین راهاندازی، آنرا نصب میکند. فقط اگر کاربر مرورگر را تا 12 ساعت راهاندازی نکرد، موضوع به او اطلاع داده میشود. باندی میگوید: «شاید موزیلا برای ایجاد مکانیسم بهروزرسانی نامحسوس، پیامهای UAC (سرنام User Account Control) را در ویندوز ویستا و ویندوز7 کنار گذاشته و سرویس ویندوز ویژه خود را بسازد. در اینصورت تنها یک بار به اجازه کاربر نیاز خواهد بود و بهروزسازیهای بعدی دیگر باعث آزار کاربران نخواهد بود.
این تاکتیک با آنچه که در گوگل کروم میبینیم، فرق دارد. زیرا برخلاف کروم، فایرفاکس به کاربرانش اجازه خواهد داد تا قابلیت بهروزرسانی نامحسوس را غیرفعال کنند. وقتی موزیلا در آگوست 2010 سرویس بهروزرسانی نامحسوس را در دستور کار خود قرار داد، آنرا فقط به نصب اصلاحیههای امنیتی محدود کرد که پس از مدت کوتاهی این برنامه متوقف شد. فایرفاکس4 در مارس 2011 و با چند ماه تأخیر منتشر شد، زیرا توسعهدهندگان با مشکلات زیادی مواجه شدهبودند و همین وقفه یکی از عللی بود که باعث شد موزیلا تصمیم بگیرد، فاصله زمانی انتشار نسخههای جدید را کاهش دهد. سال گذشته روبرت استرانگ از توسعهدهندگان موزیلا مخالفت خود را با تقلید از کروم مبنی بر کنار گذاشتن پیامهای UAC اعلام کرد و با بیان این موضوع که این کار گوگل با ریسکهایی همراه است، افزود: «کروم بهروزرسانی نامحسوس را با نصب اجباری کروم در پروفایل کاربر انجام میدهد. این کار مشکلاتی به همراه دارد که نمیخواهیم ما نیز به آن دچار شویم و از اینرو از این شیوه دنبالهروی نخواهیم کرد.»
او رهبری گروهی را که دوباره به راهکار بهروزرسانی نامحسوس روی آوردهاست، به عهده دارد. موزیلا حتی بدون مکانیسمی برای بهروزرسانی نامحسوس، کاربران خود را به استفاده از هر نسخه جدید سوق میدهد. طبق گفته Net Application، شرکتی که کارش بررسی و تحلیل وب است، نسخه ششم فایرفاکس در نیمه آگوست 2011 منتشر شد و تا ماه سپتامبر بیش از نیمی از فایرفاکسهای موجود به این نسخه ارتقا یافتهبودند. بقیه افرادی که هنوز از نسخههای 4 و 5 استفاده میکنند، تنها سیزده درصد را شامل میشوند. برای اطلاعات بیشتر درباره طرح موزیلا برای بهروزرسانی خودکار فایرفاکس به این آدرسمراجعه کنید.